image-1024x572 Tìm hiểu Distro và các bản phân phối Linux

Giới thiệu distro

Distro là từ viết tắt thay thế cho Linux Distribution – bản phân phối của Linux – là một hệ điều hành được tập hợp từ nhiều phần mềm dựa trên nhân Linux (Linux Kernel) và thường có một hệ thống quản lý các gói tin.
Thành phần: Một bản distro điển hình bao gồm: một kernel Linux, các công cụ và thư viện GNU, các phần mềm thêm vào, phần document, một hệ thống window system (mà phần lớn là sử dụng X Window System – hệ thống cửa sổ dùng để hiển thị đồ họa Bitmap), window manager và desktop environment.
Hiện tại, có khoảng 600 bản distro tồn tại, với gần 500 trong số đó phát triển tích cực, liên tục được sửa đổi và cải thiện. Bởi sự sẵn có của số lượng lớn phần mềm, distro khá là đa dạng về hình thức – phù hợp với từ desktop, server, laptop, netbooks, điện thoại di động, máy tính bảng cũng như môi trường tối thiếu thường để sử dụng trong các hệ thống nhúng.
Có nhiều bản phân phối thương mại như Fedora (Red hat), OpenSUSE (SUSE), Ubuntu (Canonical Ltd); và hoàn toàn phân phối dựa vào cộng đồng như Debian, Slackware, Gentoo hay Arch Linux.

Loại hình và xu hướng phát triển

Nói chung, các bản phân phối Linux thể là:

– Thương mại hoặc phi thương mại
– Thiết kế cho người dùng doanh nghiệp, người dùng chuyên nghiệp hay cho người dùng gia đình.
– Hỗ trợ nhiều nền tảng phần cứng, hoặc nền tảng riêng, thậm chí đến mức chứng nhận bởi các nhà cung cấp nền tảng.
– Thiết kế cho máy chủ, máy tính cá nhân, hoặc cho thiết bi nhúng.
– Mục đích chung hoặc có chuyên môn cao về phía các chức năng máy cụ thể (ví dụ: tường lửa, router mạng, và điện toán cụm).
– Nhắm đến nhóm người dùng cụ thể, ví dụ thông qua việc quốc tế và bản địa hóa ngôn ngữ, hoặc thông qua bao gồm nhiều sản phẩm âm nhạc hoặc các gói tính toán khoa học.
– Xây dựng chủ yếu cho an ninh, khả năng sử dụng, tính di động, hoặc toàn diện.

Các nhánh distro phổ biến

687474703a2f2f692e696d6775722e636f6d2f61624e4a777a632e706e67 Tìm hiểu Distro và các bản phân phối Linux

Là một bản phân phối phi thương mại và là một trong những bản phân phối ra đời sớm nhất, duy trì bởi một cộng đồng phát triển tình nguyện với một cam kết mạnh mẽ cho nguyên tắc phần mềm miễn phí và quản lý dự án dân chủ.
Có 3 dạng khác nhau:
- Phiên bản ổn định mà người dùng được khuyến khích sử dụng.
- Phiên bản không ổn định.
- Phiên bản thử nghiệm cho những ai mong muốn có được phần mềm mới nhất.
Hệ thống gói quản lý phần mềm sử dụng:
- dpkg cài đặt các gói phần mềm .deb
- apt cài đặt phần mềm từ các kho trên mạng.

Debian có chính sách nghiêm ngặt đối với chất lượng các gói và bản phát hành cũng như tiến trình phát triển và kiểm tra mở. Cách này giúp cho việc nâng cấp các bản phát hành cũng như việc đặt hay gỡ bỏ dễ dàng hơn.

Có khá nhiều distro phát triển dựa trên distro Debian như: Raspbian, Knoppix, Astra Linux, Kali Linux, … và phổ biến nhất là nhánh Ubuntu

Ubuntu

687474703a2f2f696d6775722e636f6d2f37466864474f312e706e67 Tìm hiểu Distro và các bản phân phối Linux

– Do công ty Canonical phân phối chỉ mới xuất hiện vào quý 3/2004 và không lâu sau đó HĐH này đã trở nên phổ biến, uy tín về chất lượng và dễ dàng sử dụng.

– Dựa trên hệ thống quản lý gói mạnh mẽ APT của Debian, nhắm đến đối tượng người dùng đầu cuối, nhỏ gọn chỉ với 1 đĩa cài đặt. Người dùng Ubuntu có thể cảm nhận được sự tự do, tùy biến cao trong sử dụng, quản lý hệ thống.

– Theo thống kê của trang Distrowatch, cho đến hiện nay Ubuntu là distro phổ biến nhất với khoảng hơn 2.000 lượt người truy cập/ngày.

– Cứ 6 tháng, Ubuntu sẽ ra bản phát hành mới, còn với các phiên bản Long Term Support (LTS) thì việc cập nhật trình bảo mật sẽ từ 3 đến 5 năm.

– Cách đặt tên của Ubuntu theo định dạng YY.MM trong đó YY là năm phát hành và MM là tháng phát hành.

– Ubuntu sử dụng giao diện đồ họa thân thiện GNOME, hướng đến sự đơn giản hóa trong quá trình sử dụng. Ngoài ra, Ubuntu còn có bộ ứng dụng văn phòng OpenOffice, trình duyệt Firefox, trình gửi tin nhắn tức thời Pidgin, trình biên tập đồ họa GIMP…

Ngoài Ubuntu, các nhà phát triển còn sản sinh ra các distro mang hơi hướng tương tự Ubuntu như Kubuntu, Xubuntu và Lunbuntu, Linux Mint. Các distro này chủ yếu khác biệt với Ubuntu ở giao diện màn hình.

Fedora

687474703a2f2f696d6775722e636f6d2f32596e674670382e706e67 Tìm hiểu Distro và các bản phân phối Linux

Là một bản phân phối cộng đồng được “đỡ đầu” bởi một công ty của Mỹ – Red Hat. Nó được tạo ra nhằm kiểm thử các công nghệ cho một bản phân phối thương mại khác của Red Hat – nơi mà các phần mềm nguồn mở mới được tạo lập, phát triển và kiểm thử trong môi trường cộng đồng trước khi được đưa vào Red Hat Enterprise Linux.
Chu kì ra phiên bản mới của Fedora là 6 tháng. Phiên bản mới với các tính năng bảo mật mà các chuyên gia đánh giá khá tốt.
Có thể nâng cấp lên phiên bản mới mà không cần cài đặt lại.
Dùng yum để quản lý các gói phần mềm định dạng .rpm
Fedora có thể dùng cho máy tính để bàn và máy trạm, thậm chí máy chủ; dành cho những người mới tiếp cận PMTDNM hay những người đã có nhiều kinh nghiệm.
2 distro phổ biến nhất được phát triển dựa trên Fedora là Red Hat Enterprise Linux – với đối tượng hướng tới là các doanh nghiệp và công ty lớn (tất nhiên là có tính phí) ; và CentOS – free và hướng tới đối tượng là người sử dụng cá nhân.

Các nhóm Distro phổ biến

Linux có hàng trăm bản distro khác nhau đủ để phù hợp với nhu cầu của nhiều đối tượng sử dụng: từ người mới bắt đầu tới những người đã có hiểu biết chuyên sâu.
- Với người sử dụng cá nhân thì các distro phổ biến là: Ubuntu, Linux Mint, Arch Linux, CentOS, Fedora, openSuSE …
- Với đối tượng sử dụng là hệ thống sever có thể kể đến như là : Red Hat Enterprise Linux, Ubuntu Server, CentOS, SUSE Enterprise Linux..
Dựa trên các quy tắc, định hướng cũng như là mục tiêu mà Linux chia các distro phổ biến thành 4 nhóm:
- Nhóm 1:
  - Nhắm vào người dùng am hiểu về hệ thống Linux. Hầu hết phương thức xây dựng và cấu hình hệ thống đều phải thực hiện qua môi trường dòng lệnh.
  - Đặc điểm: cấu trúc gọn nhẹ, uyển chuyển để có thể xây dựng một hệ thống hoàn toàn tuân theo ý của mình.
  - Các distro tiêu biểu: Arch, Gentoo, Slackware.
- Nhóm 2:
  - Nhắm vào những người dùng am hiểu hệ thống, tuy nhiên cung cấp nhiều công cụ hơn cho những người chưa thật sự hiểu rõ hoàn toàn về Linux.
  - Nhóm này tương đối thân thiện với người dùng mới bắt đầu hơn nhóm 1. Tuy nhiên, các distro nhóm này lại có một quy trình phát triển và kiểm tra chất lượng các gói phần mềm cực kì khắt khe so với các distro còn lại.
  - Để trở thành một lập trình viên chính thức của Debian hay Fedora cần phải có thời gian đóng góp khá dài, và phải được chứng nhận bởi các lập trình viên khác. Do vậy, môi trường để lập trình và nghiên cứu ở 2 distro này khá tốt.
  - Distro tiêu biểu: Debian và Fedora.
- Nhóm 3:
  - Chủ yếu nhắm vào thị trường doanh nghiệp, cơ quan, thị trường máy chủ… Các dòng distro này có nhiều đặc tính phù hợp cho mảng thị trường đòi hỏi sự ổn định cao như: thời gian ra phiên bản mới thường khá lâu, 3 – 5 năm tùy distro
  - Ít sử dụng các công nghệ mới nhất, thường tập trung phát triển các công nghệ lâu đời và đáng tin cậy.
  - Distro tiêu biểu: Centos, RHEL, SUSE EL…
- Nhóm 4:
  - Nhắm đến người dùng cuối và người mới bắt đầu sử dụng Linux.
  - Đặc tính của các distro này là thời gian phát hành ngắn, ứng dụng liên tục các công nghệ mới với nhiều công cụ đồ họa để cấu hình hệ thống, thiết kế với mục đích dễ dùng, dễ làm quen, không cần đọc tài liệu đối với người mới.
  - Distro tiêu biểu: Ubuntu, Open SUSE, Linux Mint.